یەڵماز گونەی لە (١ی نیسانی ١٩٣٧) لە باکوری کورستان لە گوندێکی نزیک شاری ئەدەنە لە دایک بووە، کۆلێژی یاسا و ئابوری لە زانکۆکانی ئەنقەرە و ئەستەنبوڵ تەواو کردووە، دەرھێنەر و نووسەر و ئەکتەرێکی بەناوبانگی زازا و کورد بوو، یەڵماز گونەی بە (باوکی سینەمای کوردی) دائەنرێت و چەندین خەڵاتی جیهانی لەو بوارەدا بەدەستهێناوە کە گرنگترینیان خەڵاتی ڤیستیڤاڵی (کان) بوو لە ساڵی ١٩٨٢.
لە تەمەنی ٢١ ساڵیەوە لە بواری فلیمسازیدا کاری کردووە، دەیویست لە ڕێگەی سینەماوە ئێش و ئازاری گەلەکەی پیشانی جیهان بدات. فلیمەکانی حکومەتی توركیای توڕەکردبوو، بەهۆی ئەوەی لە ژێر كاریگەری فیلمەكاندا کورد وردە وردە دەستیدەکرد بە داواکاری بۆ مافەکانی لە تورکیا، هەر ئەوەش وایکرد لە ساڵی (١٩٦٠) دا چەند یاسایەکی نوێ لەو وڵاتە دەربچن و لەو یاسایانەشدا "کوردبون" قەدەغەکرا، بەهۆی یاسا نوێیەكانەوە (یەڵماز) دەستگیركرا تا ساڵی ١٩٦٢ لە زیندان هێڵرایەوە و هەر لە زینداندا ڕۆمانی (ئەوان بە سەر شۆڕیەوە مردن) نوسی.
لە ساڵی ١٩٧٠ فیلمی (هیوا)ی بەرهەمهێنا، کە باسی لە نەهامەتی خەڵکی ئەکرد، لەبەرئەوە نەیانهێشت لە تورکیا نمایش بکرێت.
گونەی لە بواری فلیم دروستکردندا بەردەوام بوو کۆمپانیای تایبەتی خۆی دانا، بەڵام بە هۆی گرژیەکانی لەگەڵ حکومەتی تورکیادا لە ساڵی ١٩٧٢ دەستگیركرایەوە و لە زینداندا پەرەی بە کاری فیلمسازیدا و لە ساڵی ١٩٧٤ ئازادكرا و هەردوو فیلمی (هاوڕێ) و (هەژاران)ی بەرهەمهێنا، دواتر حكومەتی توركیا (گونەی) دەستگیركردەوە و بە تۆمەتی کوشتنی پارێزەرێک سزای ١٩ ساڵ زیندانی بەسەردا سەپاند، سەرەڕای ڕەتکردنەوەی تۆمەتەکەی.
لە ساڵی ١٩٨٠ هەموو کارەکانی گونەی لە تورکیا قەدەغەکران، بەو هۆیەشەوە یەڵماز گونەی ڕایگەیاند تەنها دوو ڕێگا هەیە، یان (ملكەچبوون و دەستبەردانە، یان شەڕکردنە) و وتی (من شەڕکردن هەڵدەبژێڕم).
تا ساڵی ١٩٨١ لە زیندان مایەوە و پاش وەرگرتنی مۆڵەت لە دەرەوەی بەندینخانە، لە ڕێگای یۆنانەوە بەرەو ئەوروپا هەڵهات و لە وڵاتی فەڕەنسا بوو و هەر لەو ساڵەدا ڕەگەزنامی تورکی لێسەندرایەوە، تا لە ساڵی ١٩٨٢ خەڵاتی (چڵە خورمای زێڕین) لە فێستیڤاڵی کان وەردەگرێت بۆ فلیمی "ڕێگا"، کە لە ساڵی ١٩٩٩ بۆ یەکەمجار لە وڵاتی تورکیا نمایش کرا. وە دوا بەرهەمی فیلمی (دیوار) بوو لە ساڵی ١٩٨٣.
گونەی لە زیاتر لە ١١٦ فیلمی سینەمایدا وەک ئەکتەر ڕۆڵی سەرەکی گێڕاوە و سیناریۆی بۆ دەیان فیلم نوسیوە و کاری دەرهێنانی بۆ زیاتر لە ٢٥ فیلمی سینەمایی کردووە
یەڵماز گونەی، لە (١٩٨٤/٩/٩) بە هۆی نەخۆشی شێرپەنجەی گەدەوە لە پاریسی پایتەختی فەڕەنسا کۆچی دوایی کرد و هەر لەوێش بەخاک سپێردرا.